İnsan, sosyal bir varlıktır.Bu

nedenle iletişim kurmak, in-

san için aslî bir ihtiyaçtır. İn-

sanlar arası iletişim her şey-

den önce sözcükler aracılığı

ile olur. Bu nedenle sağlıklı

ortamlar için doğru iletişim

kurmayı bilmek gerekir.

 

Allah (c.c) ve Resulü (s.a.v), insanların veciz sözlerle, güzel ifadelerle konuşmasını, kullanacakları her kelimeyi dikkatle seçmelerini tavsiye etmektedirler.9 Kur’ân-ı Kerim’de, konuşma adabına dair verilen bazı ilkeler şu şekildedir:

1-Zalimlere karşı yumuşak söz (kavlen leyyinen), yoksula karşı gönül alıcı bir söz (kavlen meysû- ren),

2-Anne-babaya tatlı söz (kavlen kerimen),

3-Kalbinde hastalık olanlara karşı yerinde ve uygun söz (kavlen ma’rufen),

4-Bütün insanlara karşı doğru söz (kavlen sediden),

5-Tebliğ için açık, anlaşılır ve hikmetli söz (kavlen

beliğan)

Peygamberimiz (s.a.v) söz söylemeye dair bazı ölçüler belirlemiş ve Müslümanlar’a konuşma adabı öğretmeyi gaye edinmiştir. “Allah’a ve ahiret gününe iman eden ya hayır söylesin ya sussun” buyurarak konuşma adabının sınırlarını özetlemiştir. Başka hadisin de, “Güzel söz sadakadır”,  buyurarak güzel söz söylemenin salih amel olduğuna işaret etmiştir. Ayrıca Sevgili Peygamberimiz (s.a.v), dilini ve iffetini koruyan Müslümanlar’ın cennetteki derecesinin yükseleceğini ifade etmiştir.

 

Peygamber Efendimiz (s.a.v), “İnsanlara anlayabilecekleri şekilde konuşunuz.” buyurarak konuştuğumuz kişinin genç, yaşlı, çocuk olmasını, bilgi seviyesini ve içinde bulunduğu şartları göz önünde bulundurmamızı tavsiye etmektedir.

İnsanlara üstünlük taslamak, bilgili olduğunu göstermek niyetiyle yapılan konuşmalar ahlaki değildir. Samimiyet taşımayan, yapmacık olan bu tür sözler, dinimiz tarafından yasaklanmıştır.

 

Konuşurken, başkalarını

dışlayarak fısıldaşmalar

da doğru değildir.Peygam-

berimiz (s.a.v),bu davranı-

şın yalnız kalan kimseyi

üzeceğini söyleyerek doğ-

ru bulmamış ve “İki kişi,

üçüncü bir kimsenin yanın-

da gizli konuş-masın. Çünkü bu o şahsı

üzer.”buyurmuştur.

Ayrıca bir mecliste konuşurken ilk söz hakkının büyüklere ait olduğu unutulmamalıdır. Nitekim bir olayı anlatmak üzere yaş olarak en küçük olan Abdurrahman bin Sehl söze başlayınca, Peygamberimiz (s.a.v), “Sözü büyüklerine bırak, sözü büyüklerine bırak!” şeklinde uyarmıştır.

Peygamberimiz (s.a.v) “Muhakkak ki bir kısım sözler, sihir (gibi bir tesir gücüne sahip)tir.”buyurarak sözün gücüne vurgu yapmıştır. Her konuda olduğu gibi söz söylemede de ölçülü olmaya gayret etmelidir.